روانشناسی و غواصی: قسمت دوم

اضطراب و فوبیا

اضطراب و فوبیا

شما هم امتیاز بدهید!
1402/10/15   وحید

اضطراب

اضطراب یک احساس طبیعی در انسان است که همه ما هنگام مواجهه با موقعیت‌های تهدیدآمیز یا دشوار تجربه می‌کنیم. ترس یا اضطراب در ارتباط با ترشح کاتکول آمین‌ها (آدرنالین)، می‌تواند به ما کمک کند که از موقعیت‌های خطرناک دوری کنیم یا از آن‌ها رهایی پیدا کنیم. این می‌تواند ما را هوشیار کند و می‌تواند ما را به مقابله با یک تهدید یا مشکل دیگر ترغیب کند. با این حال، اگر این احساسات خیلی قوی یا خیلی طولانی شوند، می‌تواند ما را از بسیاری از فعالیت‌های عادی روزمره باز دارد.

در موقعیت‌های غیرعادی، اضطراب با دلهره و ترس ظاهر می‌شود. اضطراب می‌تواند با احساس نگرانی، خستگی، تنش، بی‌قراری، از دست دادن تمرکز، تحریک‌پذیری و بی‌خوابی همراه باشد. اثرات جسمی اضطراب نیز می‌تواند از ضربان قلب نامنظم، تعریق، تنش و درد عضلانی، تنفس سنگین و سریع، سرگیجه، غش، سوء هاضمه و اسهال متغیر باشد و این اثرات در اثر افزایش آدرنالین ایجاد می‌شوند.
افرادی که اضطراب شدید را تجربه می‌کنند، اغلب می‌توانند این علائم و نشانه‌ها را با علائمی از یک بیماری جسمی جدی اشتباه بگیرند و نگرانی در مورد این می‌تواند علائم را تشدید کند.
شکل شدیدتر اضطراب، هراس، یک موج ناگهانی، غیرمنتظره اما قدرتمند از ترس است. وحشتزدگی (panic) می‌تواند باعث پرواز و فرار فوری از یک موقعیت شود، واکنشی که به ویژه برای غواصان خطرناک است. غواصی که وحشتزدگی را در عمق تجربه می‌کند، در معرض آسیب‌های نزدیک به غرق شدن، انبساط بیش از حد ریه و مرگ است.
(وحشت زدگی (panic) عموما مانند یک حمله تهاجمی و عصبی میماند.)

در افرادی که مستعد اضطراب هستند، افزایش آگاهی در مورد خطرات احتمالی زیر آب می‌تواند اضطراب آن‌ها را تشدید و زیر آب با ترس همراه کند.
فردی که دچار اضطراب است به یک اتفاق ناگوار یا ناخوشایند واکنش بیش از حد نشان می‌دهد، مانند پر شدن آب از ماسک در غواصی. این ممکن است باعث وحشت غواص و رفتار غیرمنطقی شود. اغلب، این منجر به صعودهای اضطراری و سریع، چنگ زدن دیوانه‌وار برای تامین هوا و عدم توجه به ایمنی دیگران می‌شود. این واکنش بیشتر در آن دسته از غواصانی که بیش از حد طبیعی اضطراب دارند دیده می‌شود.


 فوبیا

فوبیا یک ترس بی‌اساس و عینی است، یک اضطراب موقعیت‌های خاص یا چیزهایی که خطرناک نیستند و اکثر مردم آن را آزاردهنده نمی‌دانند و برایشان ترسناک نیست. افراد مبتلا به فوبیا دارای علائم شدید اضطراب هستند و مانند ضربان قلب نامنظم، عرق کردن، سرگیجه و غیره.
فوبیا فقط گاهی و در موقعیت‌های خاص خاص رخ می‌دهد. در مواقع دیگر، کسانی که فوبیا دارند، احساس اضطراب نمی‌کنند. اگر فوبیا از سگ دارید، اگر سگی در اطراف نباشد احساس خوبی خواهید داشت و نمی‌ترسید. اگر از ارتفاع می‌ترسید، در سطح زمین حالتان خوب است‌ و اگر نمی‌توانید با موقعیت‌های اجتماعی روبرو شوید، زمانی که افراد دیگری در اطراف نباشند، احساس آرامش خواهید کرد.
فوبیا باعث می‌شود مبتلایان از موقعیت‌هایی که می‌دانند باعث ایجاد اضطراب می‌شوند دوری کنند، اما این در واقع با گذشت زمان، فوبیا را بدتر می‌کند. همچنین می‌تواند به این معنی باشد که زندگی فرد فوبیک به طور فزایندهای تحت تسلط اقدامات احتیاطی برای جلوگیری از موقعیتی است که از آن می‌ترسند. افراد دارای فوبیا معمولاً می‌دانند که هیچ خطر واقعی وجود ندارد. آن‌ها ممکن است متوجه شوند که در مورد ترس‌های خود احساس حماقت می‌کنند، اما در حالی که نمی‌توانند آن‌ها را کنترل کنند. قابل ذکر است، اگر فوبیا پس از یک رویداد ناراحت کننده یا آسیب‌رسان شروع شده باشد، احتمال محو شدن و درمان موفقیت‌آمیز آن بیشتر است.
از هر 10 نفر، یک نفر در مقطعی از زندگی دچار اضطراب یا فوبیای دردسرساز می‌شود. با این حال، اکثر آن‌ها هرگز به دنبال درمان نمی‌روند. برخی از غواصان دارای کلاستروفوبیا claustrophobia (فوبیا از مکان های بسته) هستند که از غوطه ور شدن آن‌ها در آب یا ورود آن‌ها به اتاق فشار جلوگیری می‌کند. این سندرم ممکن است فقط در زمان‌های خاصی که دچار استرس و یا کاهش دید در آب می‌شوند ظاهر شود، مانند آب‌های تاریک، غواصی در شب یا در طول غواصی طولانی‌مدت.
در یکی از روش‌های درمانی، مبتلایان به فوبیا مستقیماً در معرض ترسی که دارند قرار می‌گیرند تا زمانی که اضطراب فروکش کند. می‌توان چنین مواجهه مستقیمی را تصور کرد یا در واقعیت می‌تواند با محرک فوبیا روبرو شود، که دومی روش خطرناکی برای درمان در محیط زیر آب است.

 


درباره اختلالات پانیک (حمله عصبی یا وحشتزدگی)

مطالعات اخیر نشان می‌دهد که دوره‌های پانیک (وحشتزدگی) یا نیمه پانیک (نزدیک به وحشتزدگی) ممکن است بسیاری از حوادث غواصی تفریحی و علت برخی تلفات غواصی را توضیح دهد. شواهد همچنین نشان می‌دهند که افرادی که اضطراب زمین‌های دارند، احتمالاً در مواجهه با استرس، واکنش‌های بیشتری نشان می‌دهند، و از این رو، این زیر گروه از جمعیت غواصی سطح خطر بیشتری را تجربه خواهند کرد. در یک نظرسنجی ملی اخیر، بیش از نیمی از غواصان گزارش کردند که حداقل یک دوره وحشتزدگی یا نزدیک به وحشتزدگی را تجربه کرده‌اند.
حملات پانیک اغلب توسط چیزی تحریک می‌شود که فردی که غواص نیست آن را جدی می‌داند. مانند درهم تنیدگی، نقص تجهیزات یا مبهوت شدن توسط یک موجود دریایی غیرمنتظره. این حملات پانیک می‌تواند منجر به رفتار غیرمنطقی شود. اگر غواصان و مربیان بیشتر در مورد این پدیده می‌دانستند، شاید می‌توانستند غواصانی را که ممکن است مستعد حملات پانیک تهدید کننده زندگی باشند، بررسی کنند.
حملات پانیک به غواصان مبتدی و آماتور محدود نمی‌شود. غواصان باتجربه با صدها غواصی ثبت شده نیز گاهی اوقات بدون هیچ دلیل مشخصی دچار وحشت‌زدگی می‌شوند. در چنین مواردی، اعتقاد بر این است که هراس به این دلیل رخ می‌دهد که غواصان تجهیزات را از دست می‌دهند و دچار بی‌نظمی می شوند را تجربه می‌کنند. با این حال، در میان غواصان بی‌تجربه، وحشت عموماً ناشی از یک دلیل خاص است، مانند از دست دادن هوا یا برخورد با یک کوسه.
حملات پانیک زمانی رخ می‌دهد که غواصان سریع اما غیرمنطقی واکنش نشان می‌دهند: توجه آن‌ها محدود می‌شود و آن‌ها توانایی بررسی گزینه‌ها و تصمیم‌گیری را از دست می‌دهند. به عنوان مثال، اگر مشکلی در دیمن (دهنی) ایجاد شود، جریان هوای محدود می‌تواند غواص وحشت زده را وادار کند تا آنقدر سریع بالا برود که باعث ایجاد آمبولی گاز شریانی (حباب) اغلب کشنده در جریان خون شود. در حالی که غواص گزینه‌های امن دیگری مانند دسترسی به یک منبع هوای اضطراری داشته باشد یا در حال غواصی با دیگران باشد که می‌توانند هوای خود را به اشتراک بگذارند، که امکان صعود تدریجی را فراهم می‌کند را دارد اما از آن‌ها استفاده نمی‌کند پس یک واکنش وحشت‌زدگی (پانیک) دارد.
برخی از فعالیت‌های غواصی ناگزیر منجر به اضطراب می‌شوند: استرس ناشی از نقص در تجهیزات، حیات‌دریایی خطرناک (مانند کوسه‌ها)، از دست دادن جهت‌گیری در حین غواصی در غار، غواصی زیر یخ یا نفوذ به کشتی، و سایر موقعیت‌های پر استرس. غواصی با تجهیزات معیوب یا نامناسب یا انجام غواصی پرخطر، پتانسیل بیشتری برای ایجاد حملات پانیک دارد. اما با آموزش مناسب و اقدامات احتیاطی می‌توان از این مشکلات پیشگیری کرد یا به حداقل رساند.

 

ارتباط با غواصی

برای تعیین اینکه آیا یک فرد مبتلا به اضطراب، فوبیا و حملات پانیک است، باید گواهی پزشکی برای غواصی داشته باشد و هر مورد باید براساس حقیقت و شرایط واقعی غواص، از جمله انواع داروهای مورد نیاز (در صورت وجود)، مدت زمان استفاده و مدت زمانی که نیاز به درمان و یا چکاپ مجدد برای غواصی باشد.
در همه موارد، غواصان آینده نگر باید شرایط و داروهای خود را به طور کامل به مربی غواصی و مجموعه ناظر اعلام کنند. آن‌ها باید ایمنی دوستان غواص، مربیان غواصی، غواصان و سایر افرادی را که تحت تأثیر حوادث غواصی قرار می‌گیرند را در نظر داشته باشند.
با این حال، مانند بسیاری از داروها، داروهایی که برای درمان اختلالات عاطفی استفاده می‌شوند، می توانند عوارض جانبی داشته باشند که ممکن است برای غواصی مضر باشد. برای تعیین گزینه های درمانی و اینکه چگونه درمان‌های بالقوه می‌تواند بر غواصی تأثیر بگذارد، با پزشک خود مشورت کنید.

 

بیشتر بخوانیم: معروف ترین سایت های غواصی در ایران (همراه با عکس)

وحید موقوفه‌ای

کارشناس تولید محتوای مدرسه غواصی جزیره سفید آرامش

انتشار مطالب فوق تنها با ذکر مرجع به همراه لینک وب‌سایت جزیره سفید آرامش مجاز می‌باشد.
لطفا به حقوق هم احترام بگذاریم.

1402/10/15   وحید
DAN

بحث و تبادل نظر
نظرات تعداد کاراکترهای باقی مانده: 300
رد کردن